Οι ωτίτιδες διακρίνονται σε εξωτερικές και μέσες ανάλογα με το αν πρόκειται για φλεγμονή του έξω και του μέσου αυτιού αντίστοιχα. Επίσης ανάλογα με το είδος της βλάβης και την κλινική εικόνα διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες.

Η εξωτερική ωτίτιδα είναι φλεγμονή του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου και διακρίνεται σε α) περιγεγραμμένη, β) διάχυτη, γ) ωτομύκωση (οφειλόμενη σε μύκητες), δ) έκζεμα (υγρό και ξηρό), ε) κακοήθη εξωτερική ωτίτιδα.

Η μέση ωτίτιδα είναι η φλεγμονώδης αντίδραση του βλεννογόνου του μέσου αυτιού από μικροβιακή επιμόλυνση. Η μέση ωτίτιδα εμφανίζεται με διάφορες μορφές:

1) Οξείες ωτίτιδες

α) Καταρροϊκή ή ορώδης μέση ωτίτιδα οφείλεται σε αιφνίδια διαταραχή της λειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας, ως αποτέλεσμα της αποφράξεως της. Η ωτίτιδα αυτή είναι πιο συχνή στα παιδιά.

β) Οξεία μέση ωτίτιδα κι αυτή είναι πιο συχνή στα παιδιά κι οφείλεται σε διάφορα μικρόβια συχνότερα στον πνευμονιόκοκκο (ενήλικες), αιμόφιλο ινφλουέντζα (παιδιά) και την μοραξέλλα καταράλης.

γ) Άλλες οξείες ωτίτιδες: οξεία μέση ωτίτιδα βρεφών, ωτίτιδα από ιλαρά και οστρακιά, γριππώδης ωτίτιδα, αεροωτίτιδα (βαρότραυμα).

Συμπτώματα: Διαξιφιστικός πόνος στο αυτί, αίσθημα βάρους στο αυτί, βαρηκοϊα αγωγιμότητας, εμβοές, πυρετός. Ωτοσκοπικά ευρήματα: ερυθρότητα τυμπανικής μεμβράνης.

2) Χρόνιες ωτίτιδες

α) Χρόνια οροβλεννώδης ή εκκριτική ωτίτιδα (glue ear) οφείλεται σε μακροχρόνια δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας, το ορώδες υγρό της τυμπανικής κοιλότητας γίνεται οροβλεννώδες (κολλώδες). Είναι πιο συχνή στα παιδιά οφειλόμενη σε υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια) και λοιμώξεων.

β) Χρόνιος τυμπανοσαλπιγγικός κατάρρους εμφανίζεται όταν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα και αποτελεσματικά η χρόνια οροβλεννώδης ωτίτιδα. Εκδηλώνεται ως συμφυτική ωτίτιδα και τυμπανοσκλήρυνση.

γ) Χρόνια μέση ωτίτιδα πρόκειται για χρόνια μόλυνση του βλεννογόνου του αυτιού λόγω ελαττωμένης τοπικής ανοσολογικής αμυντικής ικανότητας. Συνήθως παρατηρείται σε ασθενείς με διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης, συχνές οξείες ωτίτιδες, υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων, διαταραχή της λειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας κ.α.

Συμπτώματα: Πόνος στο αυτί, βαρηκοΐα, αγωγιμότητας, αίσθημα βάρους στο αυτί, δυσχέρεια στην αναπνοή, πυρετός.

Ωτοσκοπικά ευρήματα: Διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης, ερυθρότητα τυμπανικής μεμβράνης, εκροή θολερού και ίσως δύσοσμου υγρού.

Αντιμετώπιση: είναι χειρουργική και λέγεται τυμπανοπλαστική.